Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach 2024 - Co się zmienia?

W świetle zmiany w ustawie o cudzoziemcach z Ukrainy, obywatele tego kraju, którzy znaleźli się na terytorium RP w związku z działaniami wojennymi i mają nadany numer PESEL UKR, wciąż mogą legalnie przebywać w Polsce do 30 września 2025 roku. Od przyszłego roku będzie można zmienić status pobytu z ochrony czasowej (ten status obowiązuje obecnie) na pobyt czasowy na okres 3 lat. Żeby go uzyskać, należy spełnić określone warunki:

• aktualizacja i uzupełnienie danych w bazie PESEL;
• złożenie elektronicznego wniosku do wojewody;
• aktywny status UKR 4 marca 2024 roku oraz w czasie składania wniosku;
• brak sprzeciwu ze strony służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.

Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, taka osoba otrzyma kartę pobytu z dopiskiem: „poprzednio posiadał ochronę czasową”.

Warto zaznaczyć, że zmiana statusu nie jest obowiązkowa. Obcokrajowcy sami mogą zdecydować, co jest dla nich korzystniejsze.

Od 1 lipca 2024 roku zostanie wprowadzony nowy system wsparcia dla obywateli Ukrainy. Środki na pomoc w zakresie zakwaterowania i wyżywienia dla uchodźców z Ukrainy w trudnej sytuacji będą dostępne wyłącznie na podstawie umowy zawartej z odpowiednim wojewodą lub samorządem, działającym z polecenia wojewody.

Zmienią się również zasady partycypacji w kosztach pobytu i wyżywienia w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, aby skuteczniej pobierać należne dopłaty. Świadczenie pieniężne związane z rekompensatą kosztów pobytu i wyżywienia uchodźców wojennych dla właścicieli prywatnych mieszkań nie zostanie przedłużone. Ponadto zakończone zostanie finansowanie wykonania fotografii do dokumentów oraz jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł.

Warto podkreślić, że uprawnienia te zostają zamrożone, a nie zlikwidowane. Mogą więc zostać przywrócone w zależności od przebiegu działań wojennych w Ukrainie. 

Od 1 lipca 2024 roku programem "800+" oraz świadczeniem "Dobry Start" będą objęte wyłącznie dzieci uchodźców, które realizują obowiązek szkolny oraz takie, które nie osiągnęły jeszcze wieku szkolnego.

Uczniowie mogą także brać udział w dodatkowych nieodpłatnych zajęciach z języka polskiego przez okres maksimum 36 miesięcy. Dotyczy to uczniów, którzy uczestnictwo rozpoczęli w latach 2022-2023 i 2023/2024.

Ukraińscy uczniowie będą też zwolnieni z egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego w roku szkolnym 2024/2025.

Do tej pory legalizacja pobytu i pracy obywateli Ukrainy wyglądała następująco: każda osoba przebywająca na terenie RP legalnie mogła podjąć pracę w Polsce bez konieczności ubiegania się o zezwolenie. Pracodawca miał obowiązek w ciągu 14 dni od podjęcia przez obywatela Ukrainy pracy złożyć powiadomienie przez gov.pl. Uchodźcy mieli także możliwość rejestracji jako bezrobotni na takich samych zasadach, jak osoby posiadający obywatelstwo polskie.

Obecnie zezwolenia na pracę w Polsce wciąż nie są wymagane, jednak w kwestii zatrudniania cudzoziemców zmiany obejmują:

• zmianę na 7 dni na przesłanie powiadomienia przez pracodawcę;
• wprowadzenie obowiązku złożenia kolejnego powiadomienia, jeśli zmienił się rodzaj umowy, stanowisko albo rodzaj wykonywanej pracy, zmniejszono wymiar czasu pracy lub obniżono stawkę wynagrodzenia;
• wymóg wskazania w powiadomieniu minimalnego wynagrodzenia;
• obowiązek powiadomienia przez obcokrajowca o doręczeniu mu decyzji o udzieleniu mu zezwolenia na pobyt czasowy i stały.

Nowelizacja przedłuża także do 30 września 2025 roku możliwość nadania przez ministra zdrowia numeru odpowiadającego numerowi prawa wykonywania zawodu na wniosek lekarza lub lekarza dentysty, pod warunkiem że lekarz ten otrzymał zaświadczenie o wpisie do rejestru lekarzy tymczasowo i okazjonalnie wykonujących zawód oraz zgłosił zamiar udzielania świadczeń zdrowotnych obywatelom Ukrainy.

Latem 2024 roku będą prowadzone intensywne prace nad zmianami zasad legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców na terenie RP. Planuje się realizację szeroko zakrojonych reform w prawie imigracyjnym, które mają na celu ograniczenie nadużyć związanych z procedurami imigracyjnymi oraz zapewnienie większej przejrzystości i efektywności w tych procesach. W ramach tych działań prace nad strategią migracyjną są obecnie na etapie konsultacji z ekspertami.

Równocześnie trwają konsultacje dotyczące zmian w zatrudnianiu cudzoziemców. Jedną z propozycji jest wprowadzenie tzw. "spółki cudzoziemskiej", w ramach której pracodawcy będą oceniani pod kątem tego, czy nie działają w celu ułatwienia przyjazdu cudzoziemcom do Polski w sposób niezgodny z przepisami. Tego rodzaju oceny mają na celu zapewnienie, że zatrudnianie cudzoziemców odbywa się w sposób transparentny i zgodny z polskim prawem, a także że nie dochodzi do nadużyć ani wyzysku pracowników z zagranicy.

Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy oraz spodziewana nowelizacja ustawy o cudzoziemcach 2024 wprowadzają znaczące zmiany. Od 1 lipca 2024 roku zmieniają się zasady legalizacji pobytu, zatrudnienia i wsparcia finansowego dla obywateli Ukrainy. Nowe przepisy pozwolą na legalny pobyt w Polsce do 30 września 2025 roku oraz zmianę statusu pobytu na czasowy na 3 lata przy spełnieniu określonych warunków. Pomoc finansowa na zakwaterowanie i wyżywienie będzie dostępna tylko na podstawie umowy z wojewodą lub samorządem. Dzieci uchodźców będą mogły korzystać z programów "800+" i "Dobry Start" oraz dodatkowych zajęć z języka polskiego przez 36 miesięcy. Latem 2024 roku będą prowadzone dalsze prace nad reformami imigracyjnymi.

Zmiany w ustawie o cudzoziemcach mogą być znaczące zarówno dla samych obywateli Ukrainy, jak i pracodawców. Jeśli więc interesuje Cię wsparcie związane z legalizacją pobytu i pracy, zgłoś się do Kancelarii do Spraw Obywatelskich. Kompleksowa obsługa cudzoziemców to nasza specjalność. Udzielimy również porad w takich zakresach, jak:

• zaproszenie dla cudzoziemca;
• przedłużenie zezwolenia na pracę i pobyt w Polsce;
• informacja starosty dla cudzoziemca;
• wizy dla cudzoziemców.